Nhiều ngành sản xuất tại Việt Nam phải phụ thuộc lớn vào nguyên phụ liệu nhập khẩu từ Trung Quốc đang lo lắng khi dịch viêm phổi cấp do vi rút Corona tiếp tục lan rộng.

Không có nguyên phụ liệu sản xuất

Ông Nguyễn Quốc Anh, Giám đốc Công ty TNHH cao su Đức Minh, Chủ tịch Hiệp hội Nhựa cao su TP.HCM, cho biết nguyên liệu đặc biệt là hóa chất trong ngành nhựa cao su Việt Nam phụ thuộc chủ yếu vào Trung Quốc, tới hơn 70%. Hiện lượng nguyên liệu của Công ty Đức Minh đủ sản xuất trong 1 tháng nữa. Nếu sau 1 tháng nữa, phía đối tác Trung Quốc vẫn chưa cung cấp được nguyên liệu thì buộc lòng doanh nghiệp (DN) phải nhập từ Nhật và Hàn Quốc với giá cao hơn 15 - 20%. “Sản xuất sẽ rất khó cạnh tranh nếu không nói là khó có lãi được, vì các đơn hàng đã có giá cả ký trước từ cuối năm ngoái”, ông Quốc Anh thông tin.

Với ngành da giày, sự phụ thuộc còn lớn hơn. Cơ sở chuyên may túi xách trên đường Trần Văn Đang (Q.3, TP.HCM) cũng đặt mua nguyên phụ liệu gồm da công nghiệp, dây kéo, khóa, xi… từ Trung Quốc. Thường hàng nhập về Quảng Ninh rồi đối tác tự chuyển hàng vào TP.HCM. Ông Nguyễn Văn Hoàng, chủ cơ sở, lo lắng: “Ngày 2.2 xưởng khai trương đầu năm nhưng không còn một miếng da để làm vì trước tết đã làm hết sạch. Nghỉ tết lại không muốn đặt hàng lưu kho sợ công tác phòng cháy chữa cháy không bảo đảm vì xưởng không có người… Nếu trong tuần này, nguyên phụ liệu mới không về kịp, sang tuần sau chúng tôi không thể sản xuất được”.

Bà Trương Thị Thúy Liên, Tổng giám đốc Công ty giày Liên Phát (Bình Dương), cho biết công ty đã ký được đơn hàng gia công đến tháng 8 năm nay nên nguyên phụ liệu cũng chuẩn bị sẵn trong vòng 2 - 3 tháng. Khó khăn của công ty là một số chuyên gia người Trung Quốc về quê ăn tết, hiện không sang Việt Nam được vì lệnh cấm ra nước ngoài gây không ít khó khăn cho DN.

“Chúng tôi chủ yếu mua nguyên phụ liệu các loại từ Quảng Châu nhưng nguồn hàng sản xuất đến từ nhiều thành phố khác của Trung Quốc. Nếu dịch viêm phổi cấp Corona vẫn kéo dài thì việc cung ứng hàng hóa, vận chuyển… sẽ bị ảnh hưởng rất lớn. Hiện tại chưa thể nói gì nhiều hơn, nhưng phải theo dõi thường xuyên để có giải pháp kịp thời ứng phó, trong trường hợp xấu nhất là tạm ngưng sản xuất hoặc giãn sản xuất ra”, bà Liên chia sẻ.

Thời điểm để tổ chức lại

“Nếu dịch không dập tắt được trong 2 tháng tới, kinh tế toàn cầu, Trung Quốc, VN đều gặp khó khăn vô cùng. Tuy nhiên, với VN, tôi cho đây là cơ hội lớn để tiếp tục tìm nguồn nguyên liệu từ các thị trường khác. DN Việt hãy chọn cách làm như DN Thái, DN Ấn Độ hay Indonesia, giảm tỷ lệ phụ thuộc nguyên liệu từ Trung Quốc”, PGS-TS Đinh Trọng Thịnh nói.

Ông Thịnh cũng nêu ý kiến: Hiện tại lượng lớn lao động người Trung Quốc làm việc tại VN (sang VN bằng visa du lịch và ở lại làm việc) đang bị “mắc kẹt” tại quê nhà. Đây là cơ hội kiểm đếm lại lao động nước ngoài tại VN, xem lại có cần thuê chuyên gia, công nhân nước ngoài không hay sử dụng lao động trong nước.