Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, bà Phan Thị Thanh Xuân - Tổng thư ký Hiệp hội Da - Giày - Túi xách Việt Nam (Lefaso) - cho rằng, nửa cuối năm 2019, khi các văn bản hướng dẫn thực hiện được ban hành, phổ biến, Hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) sẽ tác động trực tiếp, tích cực tới xuất khẩu (XK) của doanh nghiệp (DN).

Sau gần 3 tháng chính thức có hiệu lực, CPTPP đã tác động như thế nào tới XK của DN da giày trong nước, thưa bà?

Ngay từ đầu năm, hoạt động sản xuất, XK của các DN ngành da giày khá khả quan. Ngay trong tháng 1, XK giày dép đã đạt mức tăng trưởng 12%; tháng 2, do rơi vào dịp Tết Nguyên đán, nên giảm nhẹ. Tuy nhiên, tổng thể cả quý I/2019, ngành da giày vẫn đạt kế hoạch đề ra với mức tăng trưởng XK 10%.

 

CPTPP mặc dù đã có hiệu lực nhưng thông tư hướng dẫn thực hiện vẫn chưa được ban hành. Do vậy, hiệp định này chưa tác động đến XK của ngành, DN vẫn thực hiện theo các quy định cũ. Đây chỉ là những trở ngại về mặt thủ tục và sẽ qua rất nhanh. Nửa cuối năm 2019, khi văn bản hướng dẫn được ban hành, phổ biến, DN đã được đào tạo sẽ tận dụng tốt hơn các cơ hội từ hiệp định. Hơn nữa, theo quy định về hồi tố, DN XK thực hiện theo quy định cũ sẽ được thu lại số thuế đã nộp. Ngay trong quý I, Lefaso đã phối hợp với Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) tổ chức các khóa đào tạo để hướng dẫn về CPTPP cho DN. Hiện, khu vực phía Nam đã có hơn 70 bộ hồ sơ khai xuất xứ đi vào các thị trường mới trong khối như Canada, Mexico. Đây là tín hiệu tốt, cho thấy DN trong nước đã bắt nhịp và sẵn sàng tham gia sân chơi lớn.

Mở rộng thị phần tại những thị trường mới như Canada, Mexico là điểm hấp dẫn của CPTPP với ngành da giày, bà đánh giá thế nào về nhận định này?

Trong khối CPTPP, Việt Nam chưa có hiệp định thương mại tự do (FTA) với Canada, Mexico, trong khi chúng ta đã có FTA với nhiều quốc gia khác như: Nhật Bản, Chile… Chính vì vậy, CPTPP là cơ hội rất lớn cho DN Việt Nam đẩy mạnh XK vào các thị trường này. Mặt khác, một số nhà nhập khẩu từ Canada, Mexico đang quan tâm các sản phẩm giày, dép, túi xách của Việt Nam, là yếu tố thuận lợi giúp sản phẩm da giày Việt Nam khai phá thị trường mới.

Thực tế, sản phẩm da giày của Việt Nam đã được XK sang các thị trường này nhưng kim ngạch tương đối thấp, như Canada chỉ khoảng 100 triệu USD/năm, tăng trưởng 5 - 6% mỗi năm; kim ngạch tại thị trường Mexico còn thấp hơn nữa. Quan trọng hơn, XK phần lớn do các khách hàng nhập khẩu sản phẩm qua Mỹ, sau đó phân phối ngược trở lại sang Canada và Mexico. Tuy nhiên, do những vướng mắc trong đàm phán Hiệp định Thương mại tự do Bắc Mỹ, các nhà nhập khẩu Canada, Mexico đã chủ động hơn trong việc tiếp cận với thị trường bên ngoài mà không quá phụ thuộc vào thị trường Mỹ.

Nắm bắt cơ hội này, DN trong nước đã chuẩn bị tích cực, nhất là khối DN có vốn đầu tư nước ngoài khi đã tiếp cận thông tin về quy tắc xuất xứ; yêu cầu tất cả các đối tác khách hàng… cung cấp tất cả giấy tờ chứng nhận để xây dựng bộ quy tắc xuất xứ đáp ứng yêu cầu. Trong mở rộng sản xuất, DN đã đưa thêm công đoạn sản xuất đế giày vào chuỗi sản xuất tại Việt Nam để tạo ra được sản phẩm đáp ứng các yêu cầu của hiệp định.

Sự hiện diện của sản phẩm da giày Việt Nam tại Canada, Mexico chưa nhiều. Theo bà, DN cần làm gì để sản phẩm có chỗ đứng tại thị trường mới?

Với DN trong nước, đầu tiên phải nắm bắt rất rõ ràng thông tin. Ngoài quy định từ CPTPP, các quốc gia trong khối cũng có quy định riêng về tiêu chuẩn kỹ thuật và buộc phải đáp ứng mới có thể XK hàng hóa sang các thị trường này. Việc cập nhật, nắm bắt đầy đủ, tuân thủ chặt chẽ những quy định sẽ rất mới và là trở ngại không nhỏ với DN quen sản xuất, tiêu thụ nội địa. Do đó, DN cần nâng cao năng lực nắm bắt thông tin, đào tạo từ những khâu rất nhỏ như khai form cho đúng, đến thu thập giấy chứng nhận xuất xứ.

Để hỗ trợ DN, thời gian tới, hiệp hội sẽ đẩy mạnh hơn nữa khâu cung cấp thông tin, phối hợp với cơ quan chuyên ngành tổ chức các buổi tập huấn, đào tạo cho DN. Bên cạnh đó, hiệp hội cũng sẽ thu thập kiến nghị của DN trong quá trình thực hiện để trình Bộ Công Thương tháo gỡ kịp thời khó khăn cho DN.

Nguồn: Báo Công Thương